HET VERSTELLEN: EEN VERDWENEN BEROEP | NL

Sinds de uitvinding van Lodewijk Van Berquem in 1476 tot begin van de XXI eeuw had, buiten de drijfkracht, het slijpen bijna geen evolutie gekend.
Als men oud slijpsel ziet moet men toegeven dat dit een zekere “charme” heeft, vooral in antieke juwelen en dan reist de vraag: hoe hebben deze slijpers die diamanten kunnen slijpen zonder de steen te zien? Bijna blindelings en met primitieve gereedschappen. Het antwoord is “team work”, een perfecte samenwerking tussen de versteller en de slijper. De versteller was de trouwe helper van de slijper en deze kon, als hij plichtsgetrouw zijn werk verrichtte, hem ten zeerste vooruithelpen. De rol van de versteller bestond erin te zorgen dat de slijper vlugger en het juiste werk kon creëren. Door hem leverde de slijper meer werk af en haalde hij er ruimschoots het loon uit, dat aan de versteller betaald moest worden.

Deze samenwerking tussen versteller en slijper duurde tot in de jaren twintig van vorige eeuw toen de mechanische dop algemeen werd gebruikt.
Tot in het begin van vorige eeuw zoals in Frankrijk en Duitsland waren de meeste slijpers zelfs zonder versteller aan het werk, het was eerder een artisanaal beroep tegenover Antwerpen waar de stoomfabrieken reeds in volle productie draaide.
 
Om de acht en vijftig facetten (collet inbegrepen) te kunnen slijpen, die noodzakelijk waren voor een volledig afgewerkte briljant, moest deze (minstens) achttien maal «versteld » (van plaats veranderd) worden. De versteller had daartoe een « soldeerdop » nodig, bestaande uit een holle halve bol in koper, gevuld met soldeersel, een mengsel van tin en lood. De steen werd zo versteld dat er even veel soldeersel uitpuilde dan er in de koperen schelp was, een soort eikel, waarin de steen “ingedompeld” werd. De versteller die doppen in een speciale gasverwarmer verwarmde tot het soldeersel week werd, zette daarna deze dop in een houten verstelblok om er de steen uit te halen, om de zijde naar boven te keren voor de andere facetten, « het verstellen ». Het hete weke soldeersel streek de versteller dan met de vingers tegen de steen, tot deze goed vast zat vooraleer de dop in het water werd afgekoeld. Grote stenen verstelde de versteller gewoonlijk naar aanduiding van de slijper, de kleinere verstelde hij op eigen initiatief.
 
De gereedschappen van de versteller
Het gereedschap welk iedere versteller moest hebben om zijn werkzaamheden naar behoren te kunnen verrichten, waren:
 
De gasbekken of gaspitten, welke dienden om de doppen te verwarmen waarin de diamant versteld werd en welke zich rechts van de versteller bevonden. Het was meestal stadsgas voor toestellen met drie of meerdere gasbekken
 
De “bluschpot” waarin de verstelde doppen afgekoeld werden en welke bestond uit een zinken of gegalvaniseerde ijzeren kuip, gevuld met water en welke zich links van den versteller bevond.
 
De verstelblokken, welke uit hout gedraaid waren en waarop men de verwarmde doppen plaatste. Deze blokken had de versteller vóór zich staan.

20230520_Cabochon_940x400.jpg
20/05/23
CABOCHON SLIJPEN deel 1 | NL

De eeuwenoude cabochonslijpsel is de oudste van de slijpvormen; het werd al beoefend in Mesopotamië…

20230301_940x400.jpg
01/03/23
DIAMANT SYNTHETIQUE DANGER OU OPPORTUNITE | FR

Le diamant pierre exceptionnelle, reine des pierres précieuses, a été épargné des synthèses pendant un…

20230111_Goud_940x400.jpg
11/01/23
GOUD en bedrog | NL

Goud wordt internationaal weergegeven in “Troy ounce”, deze maat komt van uit de middeleeuwen, toen…

20221123_940x400.jpg
23/11/22
UNE MOISSANITE ENDUITE D’UNE COUCHE DE CVD | FR

Une falsification du diamant est disponible dans les « boutiques » autour de la gare…

20221020_Opaal_940x400.jpg
20/10/22
Opalen | NL

Het typisch van opaal is het “opaliseren”, de Angelsaksen noemen dit ”play of color”. Men…

20220904_Peridot_940x400.jpg
04/09/22
PERIDOOT de steen van de maand Augustus | NL

Wel bekend bij edelsteenliefhebbers, maar minder bij het groot publiek is peridoot een mooie en…

20220712_Volcano_940x400.jpg
18/07/22
ORIGIN | EN

This all started about 4 billion years ago! According to the Big Bang theory our…

20220712_Volcano_940x400.jpg
12/07/22
Origine du diamant | FR

Tout commença, il y a environ 4 milliards d‘années. Selon la théorie du Big Bang,…

20220521_940x400_lafluoresence.jpg
21/05/22
La fluorescence | FR

Sous la lampe à rayons ultraviolets (U.V.) une partie des diamants prennent une coloration particulière…

20220315_940x400_LaPerle.jpg
15/03/22
LA PERLE | FR

Une perle de culture est un véritable joyau de la mer créé par les efforts…