Het slijpen van cabochon (3) | NL
Dit slijpsel, alhoewel zeer oud in de geschiedenis van de edelstenenbewerking, is zeer gewild voor de niet-doorschijnende kleurstenen en mineralen zoals malachiet, lapis lazuli, rodochrosiet, rhodhonite, onyx, opaal, koraal, tijgeroog, agaat, jade, sodalite, enz. In het kort kan men zeggen dat alle polijstbare stenen in cabochon kunnen geslepen worden, o.a. ook de niet zoveel voorkomende pyriet, fossielen en andere. Ook van doorzichtige stenen, vooral kleurstenen (halfedelstenen), zoals alle kwartsen (amethyst, rookkwarts, kwartsen met rutiel of met dendrieten enz.) kan men cabochon maken, alsook van aquamarijnen, citrien, granaten, en natuurlijk ook van robijnen, smaragden en saffieren die tot de edelstenen behoren, hiervoor neemt men meestal de minder zuivere kwaliteiten.
Als men een pneumatische trommel gebruikt, wordt de schuurband verwijderd en vervangen door een vilt band of een band in katoen. Voor sommige stenen gebruikt men leder, hout (in mindere mate) koper, lood, zink, tin of plastic. Nu zal men polijstpoeders moeten gebruiken welke verschillen volgens de soorten te polijsten stenen, voor kwarts gebruikt men bijv. ceriumoxide, maar er zijn talrijke verschillende soorten polijstpoeders typisch voor elk soort steen. De snelheid zal moeten dalen tot 500 à 1000 toeren per minuut, de druppelsgewijze afkoeling zal iets minder dan voorheen zijn.
De bewerking gebeurt met dezelfde draaiende op en neergaande beweging, maar met dit verschil dat men het polijstpoeder met een kleine borstel zal moeten aanbrengen. Het juiste polijstpoeder wordt gemengd in een kop met water en een kleine hoeveelheid biologisch wasmiddel of een waterverzachter. Deze bereiding wordt regelmatig op de polijstschijf aangebracht.
Het nakijken van de steen gebeurt bij een sterke lichtbron waarvan men de hoogglans kan bepalen. Om de steen goed te kunnen onderzoeken, moet hij eerst goed afgespoeld en afgedroogd worden; opgelet!! geen doek gebruiken die in contact geweest is met één van de vorige bewerkingen welke ook het risico van krassen op de steen inhoudt.
Als de steen werkelijk een cabochon is geworden in de volle zin, zal men hem van zijn houder verwijderen. Dit gebeurt door hem zachtjes te verwarmen en bijgevolg de kit te laten smelten. Men kan ook de stift verwarmen onder een vlam van een alcoholbrander. Als de steen verwijderd is, zal men steen en stift proper maken in een bad methanol. De kleine deeltjes kit die afgebrokkeld zijn, kunnen herbruikt worden later door ze te laten smelten bij de volgende bewerking.
Andere vormen zoals kruisjes en sterren worden op de zijkant van de schijf bewerkt.
Voor de ster- of katoogstenen moet men hun optische as eerst bepalen wat al voor ruwe stenen een ervaring op zichzelf vergt. Hier kan men echter enkele hulpmiddelen aanwenden, waaronder de polariscoop of een immersievochten dat een product van dezelfde refractie index is.
Men gebruikt voor de bepaling van de as ook een sterke fijne lichtbundel, de steen wordt dan met plasticine of mastiek op een plaatje bevestigd.
Als men de ster bepaald heeft, kan men deze met inkt of verf aantekenen en hierdoor in het oog houden tijdens de bewerking.
Cabochon slijpen is een zeer aangename bewerking voor de beginner, hij zal met goedkope grondstoffen kunnen starten en naargelang zijn ervaring en vaardigheid naar duurdere stenen kunnen overgaan.
In de kleurstenenfabricatie gaat men half tot volledige automatische slijpmachines gebruiken vooral voor de goedkope stenen. Deze worden dan ook automatisch op de standaard maten geslepen. Maar er zijn nog talrijke slijperijen in de lageloonlanden waar nog met de hand geslepen wordt, o.a. Bangkok en vooral Jaipur.
|
