GOUD | NL
Het goud heeft sinds het begin van onze beschaving een belangrijke rol gespeeld in ons cultureel, artistiek en vooral economisch leven.
Ten gevolge van voortdurende ontginningen sinds meer dan 6000 jaar zijn drie kwart van de vindplaatsen reeds uitgeput en de 21ste eeuw zou ook het einde kunnen betekenen van deze sterk begeerde edelmetaal. Hoewel goud niet meer als staatsgarantie dient voor de munten , blijft het goud nog steeds een belangrijke rol spelen in onze onstandvastige economie en blijft het zo een toevlucht in geval van inflatie.
Dankzij zijn kleur en zijn hanteerbaarheid worden prachtige voorwerpen gemaakt door verschillende artiesten van allerlei origine, getuigen van oude beschavingen, van diverse culturen, enz... Als een onuitputtelijke historische bron, worden zij spijtig genoeg voor eeuwig vernield door de hebzucht van de mens die zo onvervangbare meesterwerken in staven heeft gegoten en nog giet.
De belangrijkste creaties zijn natuurlijk sieraden, juwelen en goudsmeedwerk, maar men vindt er ook in de kunstnijverheid in bouwwerken, zowel binnen als buiten: vergulde koepels van kathedralen, meubels en wandtapijten. Goud is een van de meest recycleerbare materies die er bestaan. Sinds de vroegste tijden, heeft men geschat dat er meer dan 135.000 ton ontgonnen werd, wat een kubus met zijden van 18 m2 oplevert. Meer dan de helft van dit goud is nog steeds in circulatie, in de vorm van staven, geldstukken en vanzelfsprekend juwelen. De mens is altijd gefascineerd geweest door dit gele roestvrije metaal, symbool van de zon. Het is ook om deze reden dat hij sinds de oudheid geprobeerd heeft om het te imiteren, het te herscheppen (periode van de alchemie).
Goud heeft altijd zijn rol van zekere waarde, die zowel in tijden van economische stabiliteit als in periodes van onrust of oorlog ten gelde kon worden gemaakt, behouden. Daar waar niets nog waarde had en waar men terugviel op de “troque” of de ruil, bleef goud het enige aanvaardbare geld.
Tegenwoordig vindt men nog vervalsingen; lege stukken gevuld met lood of een ander metaal, of legeringen die niet overeenstemmen met de aangeduide kwalificatie. Men moet onmiddellijk preciseren dat het voorwerpen zijn die men nooit bij onze juweliers zal vinden, maar die eerder het gevolg zal zijn van een aankoop ter gelegenheid van een buitenlandse reis, in een euforische stemming van ontdekkingen en van ontspanning en vooral het feit van "men weet maar nooit" of "de buitenkans van zijn leven". De andere mogelijkheid om in het bezit van een vervalsing te komen is het familiejuweel van onbekende oorsprong. Zo werden reeds staven koper in beslag genomen met 999 gehalte en namen van bekende banken in geslagen. Ook werd pyriet verkocht als goud en hierdoor kreeg pyriet de bijnaam “het goud van de zotten”.
Het onderzoek naar het gehalte van goud gebeurde door middel van een zeer eenvoudig procedé. De toetssteen en de zuren worden in een volledige set verkocht bij verkopers van materiaal voor juweliers. Heden gebruikt men elektronische testers die meer accuraat zijn.
Zeer smeedbaar en zacht, moet men het goud mengen met andere metalen om het te versterken teneinde er juwelen of andere specifieke stukken voor de industrie, chirurgie, ... van te maken of om het van kleur te doen veranderen. De belangrijkste legeringen zijn: • Geel goud 18 Kt dat een mengeling is van rood koper, zuiver zilver en goud. Het bestaat uit 750 delen goud, 125 delen zilver en 125 delen koper. Maar het geel goud kan variëren , bv. 16 % zilver en 9 % koper. • Rood goud 18 Kt is een legering van goud en rood koper dat voornamelijk gebruikt wordt in mechanische delen want het is harder. Het bestaat uit 750 delen goud en 250 koper. • Roze goud 18 Kt is een legering van goud, zilver en koper in verschillende proporties. 190 delen koper, 60 zilver en 750 goud. Het wordt vaak gebruikt in juwelen om er te contrasteren met geel goud.
• Grijs of wit goud 18 Kt dat lange tijd in de mode is geweest, en dat nu terug komt, en dat lijkt op platina is een legering van goud, koper en delen zink in verhoudingen naargelang de fabrikant. • Groen goud 18 Kt is een legering van goud en zuiver zilver. Het wordt niet voor juwelen gebruikt, maar eerder voor het decoreren van voorwerpen, want het is te zacht. Het bestaat uit 750 delen goud en 250 delen zilver. Voegen we hier nog enkele eigenschappen aan toe: smelttemperatuur 1063° C en kooktemperatuur 2600° C Dankzij zijn eigenschap van vermenging, kan het goud gemengd worden met andere metalen die verschillende kleuren geven, gaande van hevig geel over rood en roze tot witgrijs maar ook verschillende mechanische eigenschappen kan bieden. Zuiver goud is 24 karaat, de legeringen 18 karaat of 750 % bevatten aldus 75 % zuiver goud en 25 % andere metalen. Maar men gebruikt ook, vooral in het buitenland, 14Kt en 9Kt voor het vervaardigen van juwelen.
Vandaag is de productie van goud bijna volledig in mijnbouw en weinig alluviaal en wordt ze verzekerd door de exploitatie van "ertsaders", aders van metalen die men kan ontdekken in het midden van kwartsafzettingen, soms gesitueerd op 3000 meter diepte zoals dit het geval is in de mijnen van Zuid-Afrika. Een afzetting is ontginbaar indien ze minstens 10 tot 15 gram goud per ton mineraal bevat, en ze wordt als een rijke mijn beschouwd als er ten minste 30 gram goud per ton bevat.
Doublé, vermeil of verguld met zuiver goud. Laat ons nog enkele termen toevoegen. "Verguld met zuiver goud" duidt op een laag van 24 karaat. In Frankrijk duidt "doublé" op een laag gewalst goud van minimum 3 micron en "vermeil" op eenzelfde laag van 5 micron. Men kan hier ook de dikte meten met elektronische apparatuur.
Goud staat nu wel op zijn hoogste pijl sinds de laatste eeuw, maar de vraag is of het nog zal stijgen ofwel terug keren naar zijn “normale” waarde, hieraan kan geen enkele deskundige een antwoord geven. Een belangrijke tip is dat men moet zien naar de “meesterstempel” in het juweel, samen met de legering aanduiding, dit geeft een garantie. Men kan dan de meesterstempels terug vinden in catalogen.